Ontslagen bij FrieslandCampina en DSM - jaaroverzicht 2015

FrieslandCampina, DSM en andere voedingsmiddelenbedrijven kondigden in 2015 ingrijpende reorganisaties aan. In Heerenveen openden Fonterra en A-ware zuivelfabrieken. De Vegetarische Slager ontvouwde ambitieuze plannen. Een overzicht van reorganisaties en ander bedrijvennieuws.

EVMI achtergrond & analyse - jaaroverzicht 2015

CEO Cees ’t Hart van FrieslandCampina vertrok bij het zuivelconcern. Hij werd per 1 juni president en CEO van bierbrouwer Carlsberg Group in Denemarken. ’t Hart was de eerste CEO van FrieslandCampina dat in december 2008 ontstond door de fusie van Friesland Foods en Campina.

’t Hart is opgevolgd door Roelof Joosten, die sinds 2012 lid is van de executive board en als chief operating officer verantwoordelijk was voor de business group FrieslandCampina Ingredients. Hij is sinds 2004 in dienst van FrieslandCampina. Joosten werd op zijn beurt als executive director van FrieslandCampina Ingredients opgevolgd door Tine Snels. Zij was managing director van de werkmaatschappij FrieslandCampina Kievit, één van de onderdelen van FrieslandCampina Ingredients.

Het zuivelconcern kreeg te maken met een toenemende vraag vanuit China. FrieslandCampina startte in China samen met China Huishan Dairy Holdings een productielocatie onder de naam Friesland Huishan Dairy. Aan de andere kant waren er sterk gedaalde verkopen in Rusland. De boycot door Rusland ─ een represaille voor de sancties die de EU en de VS samen met andere landen opgelegd had naar aanleiding van de Russische steun aan de separatisten in Oost-Oekraïne ─ kostte FrieslandCampina in 2014 minimaal 80 miljoen euro.

Valuta-effecten zorgden voor een negatief effect op de totale omzet van 176 miljoen euro, bleek uit de toelichting op de jaarcijfers die FrieslandCampina in maart publiceerde. De netto-omzet groeide met 0,6 procent naar 11,3 miljard euro, als gevolg van hogere verkoopprijzen en de toename van de verkopen van Friso-kindervoeding. Kindervoeding steeg in volume met 5,7 procent, met name door groei in China en Hongkong. De winst steeg met 93 procent tot 303 miljoen euro, vooral door eenmalige posten. FrieslandCampina investeerde in 2014 656 miljoen euro, voornamelijk in verbeteringen in capaciteit, kwaliteit en efficiëntie.

Reorganisaties

Ondanks de hoge winst over 2014 waren er ook ingrijpende reorganisaties. Zo werd in januari aangekondigd dat per november negen van de 135 arbeidsplaatsen bij het nieuwe kaaspakhuis in Gerkesklooster zouden verdwijnen. Het oude pakhuis brandde eind juli 2014 af, samen met een deel van het pekellokaal. Het herbouwde kaaspakhuis is verder geautomatiseerd en volgens FrieslandCampina veel flexibeler en efficiënter, zodat beter kan worden ingespeeld op de vraag vanuit de markt. De medewerkers die moesten vertrekken, werden dus dubbel getroffen, erkende ook plant manager Derrien Jansen. “Het is wrang dat we van een aantal collega’s afscheid moeten nemen, zeker na wat we de laatste tijd met elkaar hebben doorgemaakt. Daarom zullen wij ons uiterste best doen om de gevolgen voor de betrokken medewerkers zo veel mogelijk te beperken.”

Bovendien kondigde de zuivelaar aan, de kaasverpakkingslocatie Den Hollander Food in Lochem in het eerste kwartaal van 2016 te sluiten. Daardoor vervallen 139 arbeidsplaatsen, maar door het verplaatsen van de activiteiten naar de kaasverpakkingslocaties in Wolvega en Leerdam en extra investeringen komen er daar negen banen bij. Als reden voor de reorganisatie noemde FrieslandCampina verbetering van de concurrentiepositie op de groeiende Europese markt voor voorgesneden en voorverpakte kaas. Dit door kosten te verlagen en door beter in te spelen op de behoefte aan nieuwe verpakkingsconcepten.

Den Hollander Food werd in 2013 samen met kaasbedrijf Zijerveld overgenomen van MYWO Food Group. Het is in de voedingsmiddelenindustrie gebruikelijk dat na een overname de activiteiten samengevoegd worden met vergelijkbare activiteiten bij andere businessunits van de onderneming en dat leidt vaak tot reorganisaties.

FrieslandCampina werkt ook op andere locaties aan verhoging van de efficiëntie en verlaging van de kosten, waardoor het aantal arbeidsplaatsen omlaag kan. In juni maakte de onderneming bekend dat in drie jaar tijd in Beilen en Leeuwarden tussen de 335 en 375 banen zullen verdwijnen.

DSM

DSM kondigde eind augustus een nog veel grote reorganisatie aan. In de periode tot eind 2017 verdwijnen zo’n 900 tot 1100 fte, de helft daarvan in Nederland. Naast meer focus staan ook bij deze reorganisatie kostenbesparing en kostenefficiency centraal. De reorganisatie heeft met name betrekking op ondersteunende functies bij Finance, HR, Legal, IT, Business Services, Indirect Sourcing en Communications, evenals corporate afdelingen en regionale centra. DSM wil bovendien maatregelen nemen om de efficiency te verhogen bij de belangrijkste innovatiecentra wereldwijd.

Overige reorganisaties

De Belgische Baronie Groep (bekend van chocolademerken als Baronie, De Heer en Stollwerck) maakte begin januari bekend, de productievestiging van Continental Chocolate in Amsterdam te sluiten. Eveneens begin januari werd bekend dat Corbion Purac gaat reorganiseren in Amsterdam en Gorinchem, ten koste van 20 tot 50 arbeidsplaatsen. Nog dezelfde maand bleek dat snackfabrikant Duyvis in Zaandam, een dochteronderneming van PepsiCo, circa 30 van de ruim 140 arbeidsplaatsen schrapt.

Bij A-ware Packaging in Almere verdwijnen 94 arbeidsplaatsen. Door de gestegen productiviteit kunnen meer kilo’s met minder mensen worden geproduceerd. Ook zijn de productievolumes gedaald door het wegvallen van een aantal contracten met buitenlandse supermarktketens.

Vion Food kwam eind april een nieuwe financiering van in totaal 100 miljoen euro overeen met de banken. Zowel ABN Amro als NIBC stelden 50 miljoen euro beschikbaar. Vion investeert 4 miljoen euro in de productielocatie in Groenlo. Dat is onderdeel van een groter programma, waarbij sommige locaties in Nederland en Duitsland gaan sluiten en andere worden gemoderniseerd. In de herfst gingen de productielocatie in Anklam en in Frankfurt am Main dicht.

Investeringen

Koning Willem Alexander verricht de openingshandeling bij de kaasmakerij van Royal A-ware en de ingrediëntenfabriek van Fonterra in Heerenveen.

Koning Willem-Alexander verrichtte op 8 juli de officiële openingshandeling bij de kaasmakerij van Royal A-ware en de ingrediëntenfabriek van Fonterra in Heerenveen. Door het samenbrengen van twee linten verbond hij beide fabrieken symbolisch met elkaar. A-ware produceert in zijn kaasmakerij in een jaar 80.000 tot 100.000 ton kaas en de wei die hierbij vrijkomt wordt door Fonterra, in de naastgelegen fabriek, verwerkt tot hoogwaardige ingrediënten voor voeding voor baby’s, senioren en sporters. Fonterra produceert in de fabriek 5.000 ton wei-eiwit en 25.000 ton lactose per jaar.

Mars gaat de productielocatie in Veghel uitbreiden en moderniseren, onder meer voor de productie van mini’s. In tien jaar tijd investeert de zoetwarenproducent 100 miljoen euro.

Vegetarische Slager

De Vegetarische Slager gaat vanaf de zomer van 2016 zelf vegetarische producten produceren in een nieuwe fabriek in Breda van 3000 vierkante meter. Het bedrijf besteedde de productie eerder uit, maar volgens van eigenaar Jaap Korteweg is een volume bereikt, waarbij eigen productie interessant wordt. Het pand moet voor de productie worden verbouwd. Bij een maximale productie biedt de locatie werk aan 20 tot 25 medewerkers. De productie zal van start gaan met vijf tot tien arbeidskrachten.

Om de inrichting te financieren schreef de Vegetarische Slager een obligatielening uit. Op die manier wilde de onderneming ook consumenten bij het bedrijf betrekken. Na drie weken was de beoogde 2,5 miljoen euro al binnengehaald. De Vegetarische Slager zette in 2015 6 miljoen maaltijdencomponenten af. Het bedrijf wil in 2016 groeien naar 10 miljoen maaltijdcomponenten.

• H.J. Heinz Company en Kraft Foods Group maakten bekend te gaan fuseren. De nieuwe onderneming krijgt de naam The Kraft Heinz Company.
• DOC Kaas en het Duitse DMK fuseerden. Het bedrijf DOC Kaas B.V. wordt een dochteronderneming van DMK maar behoudt zijn eigen naam en identiteit. Ook de coöperatie DOC Kaas B.A. blijft bestaan en behoudt eveneens de eigen naam en identiteit.
• Van Oers Groep en De Vries Snacks fuseerden tot United Food Family. Ze blijven wel opereren als twee zelfstandige organisaties met eigen merknamen en vestigingen.
• Vleesproducenten Farm Fresh uit Born en Prime Meat uit Beverwijk bundelden de krachten. Het fusiebedrijf ging verder onder de naam Farm Fresh.
• Ook de drie belangrijkste bottelaars in de Europese supply chain van Coca-Cola fuseerden. Het gaat om Coca-Cola Enterprises, Coca-Cola Iberian Partners (uit Spanje en Portugal) en het Duitse Coca-Cola Erfrischungsgetränke (zie foto).
• Investeringsmaatschappij Permira verkocht Iglo aan het (Londense) beursgenoteerde Nomad.
• Investeringsmaatschappij TowerBrook nam een meerderheidsbelang in snackproducent Van Geloven.
• Quizini kwam in handen van het Duitse Natsu Foods. Door het overhevelen van productie komen er in 2016 in Losser zo’n 50 personeelsleden bij.
• De Zweedse zoetwarenfabrikant Cloetta (Red Band, King en Venco) nam Lonka over.
• Participatiemaatschappij Value8 nam een belang van 38 procent in Keesmakers, producent van Kees, een variant op kaas waarbij de dierlijke vetten vervangen zijn door plantaardige oliën.
• Hearthside Food Solutions werd de nieuwe eigenaar van functionele repenproducent VSI.
• Remia nam per 1 februari Yillys Food Concepts B.V. over, de producent van de Yil’driz-sauzen.
• Bakkersland verkocht de afdeling zuurstofarm verpakte broodproducten aan Dutch Bakery.
• Wessanen rondde dit voorjaar de verkoop van American Beverage Corporation (ABC) af.
• A-ware Food Group nam de Belgische producent van roomproducten La Concorde over.
• Barentz International nam het Indonesische PT Astabumi Ciptadaya over, distributeur van ingrediënten voor de voedingsmiddelenindustrie.
• Intertaste kocht de Belgische kruiden- en specerijen-business van Caldic.
• FrieslandCampina nam de Belgische mozzarella-fabrikant Fabrelac over (zie foto).
• IOI Loders Croklaan en de Ierse Kerry Group starten een joint venture voor toepassingen van vetzuur Betapol.
• Gullimex, ontwikkelaar en distributeur van meetapparatuur, kreeg een nieuwe eigenaar in de persoon van ondernemer Jeroen Roeleven.
• Het management van leverancier van functionele ingrediënten Vaessen-Schoemaker nam het meerderheidsbelang over van de familie Schoemaker.
• DMC Maaltijdservice uit Lekkerkerk kwam in handen van Maître André, leverancier van dagverse maaltijden en maaltijdcomponenten uit Oude Tonge.
• Corbion nam de melkzuuractiviteiten van Archer Daniels Midland over. Productiefaciliteiten en personeel maakten géén deel uit van de acquisitie.
• Albert Heijn moedermaatschappij Ahold nam de Belgische retailer Delhaize over.
• Hessing Supervers nam Van Gorp Greenfood in het Limburgse Belfeld over.
• Grolsch vierde het 400-jarig bestaan met een speciale jubileumcommercial.
• Gilde Buy Out Partners heeft de kippenslachter en -verwerker Plukon Food Group in de etalage gezet. Gilde nam juist de aandelen over van de producent van vleesproducten en vleesvervangers Enkco Holding in Holten (zie foto).
• Producent van salades en quiches Johma staat eveneens te koop.
• Van Rooi Group sloot de Proviande-vestiging in Scherpenzeel. De activiteiten verhuisden naar Helmond.
• Producent van vleesvervangers Proviand werd in augustus failliet verklaard.
• Vergelijkingssite en app Boodschapp en de webshop voor glutenvrije producten Goodso gingen eveneens failliet.
• Bols ging op 4 februari naar de Amsterdamse beurs.
• Refresco kreeg 27 maart een beursnotering.
• Douwe Egberts in Utrecht had eind januari te kampen met twee brandjes. Bij pindafabriek Graaf Food Ingredients (GFI) in Giessen en bij de melkpoederfabriek van Nutricia in Cuijk was in februari brand, bij Vlammetjes-producent Topking Fingerfood in Schiedam was dat begin juni het geval.
• Bij Royal VIV Buisman in Zelhem raakte begin juni een medewerker gewond door een ongeval met loog.
• FrieslandCampina in Lochem had in mei te kampen met een ammoniaklek in de kelder.

• Chef Watson van IBM won in januari de Horecava Innovatie Award 2015 (zie foto). Met de software kunnen koks gerechten en voedingsmiddelen combineren tot nieuwe recepten. IBM won ook in de categorie Digital & Social Media. Spice oils van Verstegen wonnen in de categorie Food & Beverage. Ze zijn vrij van de veertien verplicht te declareren allergenen, bevatten zeer weinig zout en zijn vrij van msg. De Publieksprijs ging naar de Bacon Bullet van Nextdeli uit Soest. Deze stevige snack heeft een pikante nasmaak en is crunchy van buiten met binnenin een smeuïge ragout met hartige bacon.
• Op de Horecava werd ook de Karel de Vos Award uitgereikt. Deze award voor de meest ‘gastgerichte’ innovatie die wordt geproduceerd met respect voor mens, dier en planeet, ging naar Pit-foodconcepts dat in samenwerking met het Belgische Altoni Pasta ravioli gevuld met zeewier ontwikkelde.
• Coca-Cola (industrie) en Group of Butchers (vers en private label) wonnen de Industributie-trofeeën.
• PerfoTec, GEA Food Solutions en SealPac kregen een gouden medaille bij de International FoodTec Awards tijdens de Anuga FoodTec in Keulen. PerfoTec uit Mijdrecht won met het Respiration Control System, een verpakkingssysteem met gaatjes waarmee agf langer vers blijft. GEA Food Solutions uit Bakel behaalde de medaille met de MultiDrum, een machine met trommels voor het egaal aanbrengen van een coating voor gepaneerde producten, als kipnuggets. SealPac GmbH ontving de medaille voor EasyLid, dat samen met het Nederlandse Naber Plastics werd ontwikkeld.
• Ziekenhuis de Tjongerschans in Heerenveen en Interzorg werden door Stichting Veiligvoedsel.nl uitgeroepen tot beste zorginstellingen van Nederland. Beide organisaties scoren hoog op het vlak van voedselveiligheid.
• De Kwekkeboom Ovensnacks wonnen het Gouden Wheel of Retail voor de beste introductie.
• Daelmans Banket won de award van de Task Force Duurzame Palmolie voor de actieve communicatie over duurzame palmolie op zijn stroopwafelverpakking en voor de overschakeling naar 100 procent duurzame palmolie.
• Een studententeam van Wageningen Universiteit won met een gefermenteerd tempeh-drankje de Nederlandse finale van de Ecotrophelia.
• Studenten Voeding en Diëtetiek van de Haagse Hogeschool sleepten dit jaar de studentenprijs voor innovatieve voeding van het Voedingscentrum in de wacht. Volgens de jury is Bug ‘A’ Spread, broodbeleg met meelwormenpoeder, een duurzaam alternatief voor vleesbeleg.
• Koffiebranderij Peeze won de Food Valley Award 2015 met een duurzaam alternatief voor Nespresso capsules (zie foto). De nieuwe capsules en de afdichtfolie zijn gemaakt van biobased polymelkzuur (PLA) en worden gevuld met klimaatneutrale, biologische fairtrade koffie.
• Bolletje werd in oktober gekozen tot Merk van het Jaar 2015.
• Vollebregt Fresh Company won het Jumbo Huismerk Lab met gezondere vleeswaren. Het prijswinnende product bestaat voor maximaal vijftig procent uit vlees en voor de andere helft uit groentes en zuivelproducten. Het product wordt opgenomen in het vleeswarenschap van Jumbo.

Tekst: Norbert van der Werff