Epidemiologisch voedingsonderzoek moet doorgaan ondanks het gebrek aan financiering. Dat zal hoogleraar Volksgezondheidsonderzoek aan Wageningen University Daan Kromhout donderdag 16 april betogen bij zijn afscheid.
Dat oude studies geen nieuwe resultaten kunnen opleveren en daarom geen financiering verdienen wordt gelogenstraft door de opbrengst van langlopend epidemiologisch voedingsonderzoek. Hoe zouden we anders weten dat inwoners van Kreta gemiddeld zes jaar ouder worden dan inwoners van Zutphen door verschillen in eet- en leefpatroon? Of dat het eenmaal per week eten van vette vis helpt bij het voorkomen van hart- en vaatziekten?
Vanaf het begin van zijn wetenschappelijke loopbaan heeft prof. Kromhout zich bezig gehouden met de rol die het eet- en leefpatroon heeft bij het veroorzaken en het voorkomen van hartaanvallen. In zijn afscheidsrede Of fats and foods doet hij uitgebreid verslag van onderzoek van tientallen jaren op dit terrein waarin hij een voortrekkersrol heeft vervuld.
In de kinderschoenen
Toen hij 30 jaar geleden hoogleraar werd hoopte Kromhout oorzaken van hart- en vaatziekten te ontdekken die een gevolg waren van voeding en leefstijl. Nu stelt hij vast daarin slechts gedeeltelijk geslaagd te zijn. Het bewijs dat omega-3 vetzuren uit vette vis beschermen tegen hart- en vaatziekten, is niet geleverd. Het onderzoek naar flavonoïden die een beschermende rol spelen hij hart- en vaatziekten staat nog in de kinderschoenen en dat hetzelfde geldt voor voedingspatronen. Waarmee Kromhout wil zeggen dat epidemiologisch onderzoek ondanks de weerstand en gebrek aan financiering hard nodig is en gewoon door moet gaan.
Zeven Landen Studie
In Nederland ging Daan Kromhout in 1978 de zogeheten Zutphen Studie leiden, waarbij honderden mannelijke inwoners van Zutphen vanaf 1960 werden gevolgd wat betreft hun eet- en leefpatroon en hun gezondheid, met name hart- en vaatziekten. Hij werd een van de leidende figuren van de Zeven Landen Studie waarin vergelijkbaar onderzoek werd gedaan in de VS, Finland, Italië, voormalig Joegoslavië, Griekenland en Japan. De Zeven Landen Studie, die meer dan vijftig jaar omvat, heeft een schat aan informatie – tien boeken en meer dan 500 publicaties – opgeleverd rond de oorzaken van hart- en vaatziekten.
Kort samengevat liet deze Studie zien dat cholesterol in het bloed, bloeddruk en diabetes evenals voeding, lichamelijk activiteit, roken en alcohol belangrijke voorspellende factoren zijn van hart- en vaatziekten.
Kromhout concludeert in zijn afscheidsrede dat 30 jaar onderzoek naar de relatie tussen vis, omega-3 vetzuren en fatale hartziekten heeft geleerd dat bij gezonde mensen het eenmaal per week eten van vette vis het risico op fatale hartziekten verlaagt maar dat het aanvullend aanbieden van omega-3 vetzuren aan hartpatiënten die volgens de laatste medische inzichten worden behandeld het risico op hart- en vaatziekten niet verder terugdringt.
Lees ook:
- Wageningen University lanceert sevencountriesstudy.com (11 maart 2014)
- Zutphenaar sterft gemiddeld 6 jaar eerder dan Kretenzer (6 december 2013)