WAGENINGEN - Als niet aannemelijk te maken is hoe een bepaalde relatie tussen voedselinname en gezondheid tot stand komt, zouden voedingswetenschappers zeer terughoudend moeten zijn in het zoeken naar brede publiciteit. Dat stelde prof.dr.ir. Sander Kersten bij de aanvaarding van zijn benoeming tot persoonlijk hoogleraar Moleculaire voeding aan Wageningen University.
Voedingswetenschappers dienen zich bij hun onderzoeksresultaten altijd af te vragen wat die resultaten nu werkelijk betekenen en of ze in biologische zin plausibel zijn te maken. Houden ze zich daar niet aan, dan dragen ze bij aan verwarring bij het publiek en aan de afbreuk van de geloofwaardigheid van de voedingswetenschap.
Prof. Kersten doet onderzoek naar de werking van vet in de voeding op cel- en moleculair niveau. Uit zijn eigen praktijk noemt hij als voorbeeld het effect van onverzadigde vetzuren in bijvoorbeeld vis: "We hebben goed in beeld hoe de positieve effecten van deze vetzuren op menselijke gezondheid tot stand komen. We hebben tevens een tamelijk sluitende biologische verklaring dat bepaalde beschermende mechanismen bij verzadigde vetzuren niet goed werken, waardoor deze ophopen in cellen en schade in het menselijk lichaam kunnen veroorzaken. Daarom kunnen wij als voedingswetenschappers plausibele uitspraken te doen over het verschil in effect tussen verzadigde en onverzadigde vetzuren. Ontbreekt er een belangrijk element in die verklaring, dan past scepsis en terughoudendheid."
Chocola
In zijn inaugurele rede Mechanisms of Dietary Fat stelde Kersten dat voor veel gevonden effecten de biologische verklaring volledig ontbreekt. Zo is kortgeleden een Amerikaans onderzoek in de media gekomen dat liet zien dat het frequent eten van chocola wel gekoppeld was met een verhoogde inname van energie maar met een lager lichaamsgewicht. Volgens het persbericht zou het onderzoek daarmee een belangrijke beweegreden tegen overmatige consumptie van chocolade weghalen, namelijk dat je er dik van kunt worden. Prof. Kersten noemt het als voorbeeld hoe het niet moet. Hij vraagt zich af of hier publicitaire gretigheid niet al te sterk aan de haal is gegaan met de wetenschappers, voorlichters en de media. Zelf stelt hij dat dit een geval is van omvangrijke misinterpretatie van zeer twijfelachtige data.
Lees ook:
- Nieuwe hoogleraren Voeding en gezondheid (20 oktober 2011)
- Geen bewijs voor ‘superfoods’ (15 maart 2011)