WAGENINGEN - Alleen vrouwelijke hartpatiënten en hartpatiënten met diabetes hebben baat bij omega-3-vetzuren. Dat blijkt uit een tienjarig onderzoek onder bijna 5000 hartpatiënten in Nederland.
Een voedingspatroon verrijkt met omega-3-vetzuren kan herhaling van ernstige gevallen van hart- en vaatziekten bij hartpatiënten echter niet voorkomen.
De Alpha Omega Trial van Wageningen University met verrijkte margarines is wereldwijd het eerste dubbelblinde voedingsonderzoek naar de effecten van omega-3 vetzuren op hart- vaatziekten.
Op grond van de uitkomsten van het onderzoek zien de onderzoekers geen aanleiding tot wijziging van voedingsadviezen.
De resultaten van de Alpha Omega Trial zijn zondag 29 augustus op het congres van de European Society of Cardiology in Stockholm gepresenteerd door de Wageningse hoogleraar prof. Daan Kromhout en tegelijk online gepubliceerd in The New England Journal of Medicine.
Diabetes
Uit het onderzoek blijkt dat weliswaar in de totale onderzoeksgroep geen gunstige gezondheidseffecten van de als 'gezond' te boek staande omega-3-vetzuren zijn geconstateerd. Echter, bij hartpatiënten met diabetes bleek de extra inname van visvetzuren het risico op dodelijke hartinfarcten met 50 procent te verminderen. Deze patiënten hadden ook minder last van ernstige hartritmestoornissen.
Vrouwen
Bij vrouwelijke hartpatiënten die extra van het plantaardige vetzuur alfa-linoleenzuur kregen, was de kans op ernstige hart- en vaatziekten met een kwart verlaagd. Alfa-linoleenzuur reduceerde ook het risico op ernstige hartritmestoornissen bij de hartpatiënten met diabetes.
Margarine
Voor het onderzoek kregen 4837 hartpatiënten van 60-80 jaar, die circa vier jaar eerder een hartinfarct hadden gehad, gedurende 40 maanden één van de vier speciaal voor deze trial geproduceerde margarines die ze dagelijks op hun brood smeerden. Eén groep hartpatiënten gebruikte een met visvetzuren verrijkte margarine die 400 milligram eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) bevatte. Een tweede groep ontving 2 gram van het uit onder andere sojaolie en walnoten afkomstige vetzuur alfa-linoleenzuur (ALA).
Een derde groep kreeg de combinaties van de verschillende omega-3 vetzuren en een vierde groep een margarine zonder omega-3 vetzuren. De patiënten noch de onderzoekers wisten wie welke margarinevariant kreeg. De margarines waren niet van elkaar te onderscheiden in kleur, geur of smaak.
Tijdens het onderzoek werden verschillende hart- en vaatziektes geregistreerd zoals hartinfarcten en beroertes, maar ook medische ingrepen, zoals dotterbehandelingen en bypassoperaties.
Geneesmiddelen
De onderzoekers constateerden dat in de onderzoeksperiode de patiënten bijzonder goed werden behandeld, bijvoorbeeld met geneesmiddelen tegen trombose (98 procent), hoge bloeddruk (90 procent) en verhoogd cholesterolgehalte (85 procent). Mede daardoor was het sterftecijfer als gevolg van hart- en vaatziekten ongeveer de helft van het verwachte aantal.
De goede behandeling van de hartpatiënten verlaagde het risico op hart- en vaatziekten zo sterk dat daardoor een effect van omega-3-vetzuren wellicht moeilijk was aan te tonen.
Zutphen Studie
In 1985 liet Kromhout in de Zutphen Studie zien dat bij gezonde mannen van middelbare leeftijd die een of twee keer per week vis aten, het risico op sterfte aan een hartinfarct sterk was verlaagd ten opzichte van mannen die geen vis aten.
Later bleek uit interventiestudies dat dagelijks gebruik van capsules met 1-2 gram van de visvetzuren EPA en DHA het risico op sterfte aan hartziekten met 20 procent vermindert. Voor ALA waren er minder aanwijzingen voor een gunstig effect. De Alpha Omega Trial was er op gericht om na te gaan of een extra inname van omega-3-vetzuren, vergelijkbaar met de aanbevolen hoeveelheid voor de verschillende vetzuren, het risico op hart- en vaatziekten zou verlagen.
Lees ook:
'Statines serveren bij fastfood' (13 augustus 2010)
Vette vis verbetert geheugen niet (18 december 2009)
Deel claims gezonde vetten afgekeurd (5 oktober 2009)
Kijk in ons nieuwsoverzicht voor:
Alle berichten over omega-3
Zie ook:
Dossier voedings- en gezondheidsclaims