Boekrecensie: Drankje? van David Nutt

26 maart 2021 Mischa Brendel

Met zijn boek Drankje? trapt David Nutt tal van open deuren in. Ook zijn afkeer van alcoholgebruik steekt hij – in tegenstelling tot wat hijzelf beweert – niet onder stoelen of banken. Toch is het van oorsprong Britse boek in diverse opzichten een eyeopener.

David Nutt is een Britse arts en psycholoog in die in zijn carrière veel te maken heeft gehad – en nog steeds heeft – met (overmatig) alcoholgebruik. In dat opzicht weet hij dus waarover hij spreekt en in zijn boek ‘Drankje? De nieuwste inzichten over alcohol en gezondheid’ komt hij met tal van wetenschappelijk onderbouwde feiten en inzichten (door de Nederlandstalige redactie in de vertaling aangevuld met nationale cijfers) die inderdaad aantonen dat alcohol op de fysieke en psychische gezondheid uitsluitend een nadelig effect heeft.

Nutt zegt zelf tegen een algeheel alcoholverbod te zijn, maar zijn boek straalt anders uit: er zijn eigenlijk geen voordelen aan alcohol – ook niet aan matig gebruik – maar wel tal van nadelen. Door zo te hameren op de nadelen, voel je je als lezer, mocht je alcohol gebruiken, al snel aangevallen. Juist doordat Nutt beweert dit niet te doen – alcohol is een drug en je bent het slachtoffer van zijn verslavende werking – komt het boek nogal belerend over. Weet waar je mee bezig bent, je bent jezelf kapot aan het maken en je vrienden en familie hebben er alleen maar onder te lijden.

Op sommige argumenten waar Nutt mee aankomt, valt het nodige af te dingen. Zo haalt hij een onderzoek onder 1.410 Nederlandse studenten aan, waarin hun werd gevraagd de symptomen van een kater op te noemen. Hierbij noemden ze zaken die ze voelden. Weinig verrassend voelde een groot aantal vermoeidheid, dorst, hoofdpijn en een droge mond, maar een gering percentage ervoer ook gevoelens van angst, tinnitus en suïcidale gedachten. Nutt concludeert hieruit dat overmatig drankgebruik kan leiden tot suïcidale gedachten, terwijl er in dit geval hoogstens gesproken kan worden over een correlatie tussen overmatig drankgebruik en suïcidale gedachten, maar zeker niet over een oorzakelijk verband. Dergelijke uitspraken zou een deskundige niet mogen doen.

In het boek komen alle aspecten van alcoholgebruik aan bod: medische, psychische en sociale gevolgen, maar ook hoe je jezelf of een naaste aan kunt zetten tot het stoppen met of matigen van alcoholgebruik. En juist daardoor slaat het boek de plank mis. Want hierdoor komt het heel erg over alsof Nutt je eerst met de neus op de feiten drukt over je eventuele alcoholgebruik en hoe dit je leven negatief beïnvloedt, om vervolgens een handreiking te doen naar hoe jij van je drankprobleem af kan komen.

Het feit dat ik, een geheelonthouder, het boek hierin te belerend vindt, zegt veel. Nutt wil met zijn boek te veel. Veel feiten die hij noemt zijn onherroepelijk waar, maar zijn aversie tegen alcoholgebruik lijkt deze feiten toch enigszins te kleuren. Vervolgens bevat het boek ook een soort van zelfhulp-gedeelte: gesprekken aangaan met naasten en geliefden die te veel alcohol gebruiken, methoden om zelf te minderen of stoppen met drinken en beleidsmaatregelen die de overheid zou kunnen nemen. Hierdoor is het niet helemaal duidelijk wat Nutt nu met zijn boek wil bereiken, waardoor het vooral een preek voor eigen parochie lijkt, omdat niemand zich aangesproken zal willen voelen.

Bestellen? https://tinyurl.com/fn2fs9b5

Altijd op de hoogte blijven?