De haken en ogen van kweekvlees

27 september 2018

Paul Riteco van restaurant D’Swarte Walvis in Zaandam was van plan om dit jaar voor nieuwsgierigen bij wijze van experiment eendenkweekvlees van de Amerikaanse startup Just op het menu te zetten. Daar stak de NVWA een stokje voor: het vlees moest verzegeld in de vriescel blijven. Een anticlimax, een kleine vijf jaar na de lancering van de eerste hamburger van kweekvlees in Londen.

Niemand kan de enorme potentie van kweekvlees ontkennen. Er is de laatste jaren veel geld voor onderzoek beschikbaar gekomen, wat ertoe heeft geleid dat er grote stappen zijn gezet na Posts experimentele hamburger uit 2013. Dankzij geslaagde opschaling klinkt anno 2018 de roep om marktintroductie.

Kalfsserum

Maar voordat kweekvlees als duurzaam alternatief op de markt gebracht kan worden, zijn er nog flinke hordes te nemen. Eén ervan is het serum, het groeimedium waarop kweekvlees het beste groeit en dat nu wordt gemaakt van foetaal kalfsbloed. Medisch-bioloog dr. Jan van der Valk van de Universiteit Utrecht probeert dit dierlijke serum te elimineren uit het wetenschappelijk onderzoek. “Voor veel celsoorten zijn er alternatieve media voorhanden, maar voor spiercellen hebben wij die nog niet gevonden.” Door zijn onvoorspelbare samenstelling is het serum problematisch voor de wetenschap, maar ook voedselveiligheid is hierdoor moeilijk te waarborgen. Bovendien: “Als je als groeimedium dierlijk serum gebruikt, zoals foetaal kalfsserum, schiet je daar vanuit het oogpunt van dierenwelzijn nog niet zoveel mee op,” aldus Van der Valk.

Alternatief laat op zich wachten

De startup Just heeft mogelijk een goed alternatief voor foetaal kalfsserum gevonden. “Het bedrijf claimt dat het gebruikmaakt van een plantaardig serum waar spiercellen in groeien,” geeft Van der Valk aan. Zo'n plantaardig alternatief zou een geweldige sprong voorwaarts zijn, maar het definitieve antwoord is het nog altijd niet. “Voor een startup als Just is zo'n plantaardig serum van groot commercieel belang. Voor zover ik weet is het niet gepatenteerd; voor Just zit hierin het geheim van de smid. Dat betekent dat het bedrijf het een black box wil houden. Voor wetenschappelijk onderzoekers blijft het een ongedefinieerd medium. En voor handhavers van de voedselveiligheidsregels zal dat niet acceptabel zijn.”

Lees het volledige artikel over kweekvlees in EVMI nummer 5, september 2018.

Tekst: Leendert van der Ent

Altijd op de hoogte blijven?