'Kunststofketen nog lang niet circulair'

Het KIDV presenteerde afgelopen januari een reeks modellen, tools en verbeteropties die bedrijven die het Plastic Pact hebben getekend hard nodig hebben.

We behoren tot de koplopers op het gebied van kunststofrecycling, maar er zit spanning tussen de kwantiteit en de kwaliteit,’ zegt Marieke Brouwer van Wageningen Food & Biobased Research op de website van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. ‘De keten heeft zich vooral in kwantitatieve zin ontwikkeld: er is meer ingezameld en meer recyclaat geproduceerd. Tegelijkertijd nam de productie van voldoende zuiver recyclaat, dat geschikt is voor verpakkingstoepassingen, nauwelijks toe. Terwijl daar steeds meer vraag naar komt.’

Nog lang niet gesloten

In het kader van een breed onderzoeksprogramma van het KIDV en TIFN (Top Institute Food and Nutrition) deed Brouwer de afgelopen jaren onderzoek naar manieren om de recyclingketen voor kunststof verpakkingen te verbeteren. Een vuil werkje, want de onderzoekers plozen honderden monsters gesorteerd afval uit om te analyseren wat er allemaal inzat. ‘Zo kunnen we nu van een stroom PET-flesjes, bijvoorbeeld, bijna precies zeggen hoeveel PET die bevatten, maar ook hoeveel PE, PP en andere vervuiling die van doppen en labels afkomstig is,’ aldus Brouwer.

De onderzoekers berekenden dat het netto materiaalrendement uit de recyclingketen zo’n 20% was. De polymeerzuiverheid lag op gemiddeld 91%. In veel gevallen is dat te laag om het gerecyclede materiaal opnieuw te gebruiken voor verpakkingen. Voor PE, PP en films moet de zuiverheid van het recyclaat minimaal 97% zijn, en voor PET zelfs 99,9%. Het grootste deel van het kunststofrecyclaat wordt dan ook elders gebruikt. De kunststofketen is nog lang niet gesloten.

Op zoek naar kwaliteit

De kwaliteit van het recyclaat moet dus omhoog voordat er ook maar iets circulairs met het pmd-plastic kan gebeuren. Volgens het onderzoek van Brouwer ligt de verantwoordelijkheid vooral bij bedrijven. Met een zelf ontwikkeld rekenmodel bepaalden de onderzoekers welke beleidsopties het meeste effect zouden hebben op de kwaliteit en de kwantiteit van het recyclaat. De resultaten zijn opvallend. Volgens het model hebben beleidsmaatregelen van het verpakkende bedrijfsleven verreweg de meeste potentiële impact op de kwaliteit van het gerecyclede plastic.

Wil het bedrijfsleven zich houden aan de doelstellingen in het Plastic Pact, dan moet er flink wat gebeuren. Het KIDV geeft het advies om per product te analyseren wat de beste verpakkingsoptie is, en daarbij goed te kijken wat er in de hele keten met de verpakking gebeurt. ‘De ontwikkeling van een meer circulair systeem vereist van verschillende partijen maatregelen, die gelijktijdig in onderlinge afstemming door alle belanghebbenden worden genomen. Wat betekent een aanpassing van de ene partij voor de rest van de keten? Om aan design for recycling te gaan doen, moet je als bedrijf weten hoe de keten in elkaar zit en waar je verpakking uiteindelijk terecht komt.’