De NVWA krijgt een menselijk gezicht

Afgelopen dinsdag 22 mei presenteerde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit het jaarverslag over 2017. Gemolesteerde inspecteurs, 30% meer boetes, €75 miljoen strafrechtelijke beslaglegging, 249 berichten en 12.209 volgers op Facebook en 258 tweets en 10.673 volgers op Twitter, een webcareteam én het voornemen om alle inspecties openbaar te maken. Bedrijven en publiek mogen meekijken; de NVWA krijgt een menselijk gezicht.

Door Cécile Janssen - Foodlog

In het opvallend lezenswaardige jaarverslag 2017 licht de NVWA de veelheid aan aandachtsgebieden toe waar de autoriteit toezicht op houdt: "van afslankproducten tot aardappelmoeheid, van speelgoedtrampolines tot vogelgriep en van tijgermuggen tot e-sigaretten", klinkt het. De NVWA illustreert met een aantal concrete voorbeelden hoe het toezicht op voedselveiligheid, productveiligheid, dierenwelzijn en dier- en plantenziekten is geregeld.

Stevig optreden als vertrouwen beschaamd wordt

Rob van Lint, de in juli 2017 aangetreden topman van de NVWA, zegt het in het voorwoord zo: "Ik sta met de NVWA een toezichthouder voor die uitgaat van vertrouwen. Een toezichthouder die stevig optreedt als dat vertrouwen beschaamd wordt. En die open en transparant werkt en in dialoog is met bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties." Het jaarverslag is een voorbeeld van die transparantie: in een aantal vlotgeschreven hoofdstukken komen de dagelijkse problematieken en lastige keuzes aan de orde waar de organisatie mee te maken heeft. Van de ongrijpbare internethandel, via de fipronilaffaire tot de boer die zijn dieren verwaarloost. Waarbij de 'grote thema's', zoals dierenwelzijn, belangrijker zijn dan bijvoorbeeld het gezondheidsrisico dat samen kan hangen met het bleken van tanden, schrijft Trouw: "Dat zijn grote thema's. Daar waar dieren geslacht worden en waar de volksgezondheid in het geding is, daar zijn wij altijd."

Wie beperkt is, moet slim zijn

Van Lint staat voor de opgave om zijn beperkte middelen en mensen zo effectief mogelijk in te zetten. Daarom richt hij de aandacht van de NVWA op "het opstellen van risicoanalyses op onze domeinen, die vertalen in slim toezicht, zorgen voor uniform handelen van onze organisatie, openbaar maken van inspectieresultaten." Met dat laatste is de NVWA al een poosje bezig. Onderzoeksresultaten en inspectieresultaten - van lunchrooms, en in de grote steden ook van alle horecagelegenheden - maakt de NVWA op zijn website openbaar. Binnenkort komen er ook de inspectiegegevens van slachthuizen bij. Niet direct voor de consument, aldus Van Lint: "De consument kan daar in directe zin niet zo veel mee. Maar de partijen die inkopen bij slachthuizen, bijvoorbeeld de retail, kan op basis van die resultaten daar rekening mee houden."

De NVWA merkt dat het gerichtere toezicht zijn vruchten afwerpt. In 2017 legde de toezichthouder 30% meer bestuurlijke boetes (8.376 in totaal) op dan in het jaar daarvoor, blijkt uit het jaarverslag. De meeste boetes (4.801) werden uitgeschreven voor overtredingen van de Warenwet en het boetebedrag bedroeg €12.945.777. Daarnaast legde de inlichtingen- en opsporingsdienst van de NVWA bij verdachte bedrijven en personen voor €74.605.095 strafrechtelijk beslag op geld en goederen en rondde de NVWA 13 strafrechtelijke onderzoeken af.

Af en toe 'stevig gesprek' met 'oplopende gemoederen'

Een laatste aandachtspunt van Van Lint is de veiligheid van zijn medewerkers. In 2017 kwamen 76 meldingen van agressie en intimidatie binnen, op basis waarvan de NVWA 20 keer aangifte heeft gedaan. Discussie en een stevig gesprek maakt uiteraard deel uit van het werk en daarbij kunnen de gemoederen wel eens oplopen. "Maar wat níet mag is die medewerkers van de NVWA vervolgens beschimpen of bedreigen," schrijft Van Lint. "Iets wat helaas nog wel eens gebeurt, bijvoorbeeld op sociale media, bij bedrijven of op zee. Als inspecteur-generaal van de NVWA sta ik voor mijn mensen. En vooral voor hun recht om veilig hun werk te kunnen doen. Dit omdat onze medewerkers daar recht op hebben. En natuurlijk ook in het belang van de consument die recht heeft op een toezichthouder die zijn werk kan doen!"