Foto: Pixabay

Als je perslucht in aanraking komt met je product of je verpakking, bijvoorbeeld bij de dosering, moet je die bewaken om ervoor te zorgen dat die geen risico kan opleveren voor je product. Filters zorgen ervoor dat de luchtkwaliteit op iedere plaats de juiste kwaliteit heeft.

Perslucht kan vervuild zijn met stof, micro-organismen, vocht, olie of gassen. Niet voor niets zijn er normen opgesteld voor het toepassen van perslucht in de voedingsmiddelenindustrie. Daarin staan weer de verschillende wetten genoemd die van belang zijn. Zowel op het gebied van hygiëne als materialen en natuurlijk de machinerichtlijn. Deze praktijkrichtlijn Hygiënische perslucht in de voedingsmiddelenindustrie behandelt perslucht, drogers, filters, appendages en slangen.

In de praktijk blijkt dat de filters vaak een ondergeschoven kindje zijn. Goed, ze worden geplaatst, maar dan. Dan worden ze vaak uit het oog verloren. Terwijl een goede werking van de filters dus van het grootste belang is!

Losse filters

Na verloop van tijd raken filters vervuild. Een operator merkt dat er minder prestatie is, of denkt dat een reduceer niet goed werkt. De machine heeft te weinig kracht - of snelheid. En dan is het filter niet het eerste waar aan wordt gedacht.

Een filter dat los in de korf ligt, waarvan de oorspronkelijke kleur niet meer te herkennen is, waar een gat in geboord is of dat zelfs helemaal verwijderd is. Maar ook wordt in de praktijk een verstopt filter gecompenseerd door met het reduceerventiel de druk te verhogen. Niet alleen funest voor de luchtkwaliteit, maar ook voor het verbruik. En dit zijn geen verzonnen voorbeelden, maar voorbeelden uit Nederlandse bedrijven!

Compressor

De luchtinlaat van een compressor wordt vaak voorzien van een grove filters om de inlaat niet af te knijpen. De kwaliteit van de aangezogen lucht is van invloed op de kwaliteit van de perslucht. Een compressorruimte kan voorzien zijn van een extra filtering van de luchtinlaat.

Niet alleen de kwaliteit van de aangevoerde lucht kan voor vervuiling zorgen, ook de staat van de compressor zelf kan een bron van vuildeeltjes zijn. Slijtage van de compressor kan zorgen voor vaste deeltjes in de lucht. Ook kan een compressor de oorzaak zijn van olie in de perslucht die het systeem in gaat. En natuurlijk moet ook het water uit de perslucht worden verwijderd. Waar schone perslucht gevraagd wordt in het proces, is er in de meeste gevallen in de compressorruimte veel aandacht voor het reinigen van de lucht. Er zijn bijvoorbeeld drogers voorzien en een drukvat dat als buffer voor de schone lucht dient.


Persluchtfilter vervuiling Festo Links: Hiervan is nog weinig effectieve filterwerking te verwachten. Midden: Tijdig controleren is een must. Rechts:  Vervuiling, maar ook beschadeging zorgt voor een sterk verminderde werking. Foto's: Festo

Aansluiting op componenten

In een productiebedrijf kan iedere applicatie een andere luchtkwaliteit en een andere druk vragen. Zowel de kwaliteit van de lucht als de hoogte van de druk is op verschillende manieren te bepalen. Daarbij kan worden geregeld met verschillende parameters zoals de fijnmazigheid van het toe te passen filter, de capaciteit van het filter, de minimale werkdruk van het filter, de drukval over het filter. Door het monteren van filters bepaal je niet alleen de applicatiespecifieke luchtkwaliteit, maar ondervang je ook de vervuiling die door verschillende oorzaken kan optreden in het leidingnetwerk.

Een filter vangt vuil uit de perslucht en kan dus vervuild raken. Is een filter te vervuild, dan smoort het de luchttoevoer. Hierdoor zal de applicatie minder goed functioneren. Als gevolg wordt vaak gecompenseerd met het reduceerventiel of de druktoevoer. De druk met één bar verhogen betekent een veertien procent hoger verbruik of acht procent hogere energiekosten. Stevige kosten dus. En bij luchtlagering in het proces kan een zandkorrel flinke schade aanrichten. En ook de voedselveiligheid is gebaat bij de bewustwording van deze urgentie.

Micro-organismen kunnen, afhankelijk van het specifieke type, bij de juiste temperatuur en vochtigheid heerlijk hun gang gaan. Met een goed werkend filter verklein je dus ook het risico op de groei van deze microorganismen in of op een product.

Oplossingen

Naar aanleiding van een audit ontstaat vaak pas de bewustwording van het nut van goede persluchtfilters. Maar perslucht is net als hydrauliek en elektriciteit een energievoorziening. Een zuiver medium zorgt voor de beste prestaties. Meer kennis van het persluchtproces zorgt voor meer kennis van het eigen proces en grip op het energieverbruik.

Het is aan te bevelen om een zichtbaar actief beleid te voeren op het filteronderhoud. In een proces worden vaak filters gebruikt die niet in beeld zijn bij de operators of onderhoudsmedewerkers. Maak een inventarisatie en stem een onderhoudsinterval op, gebaseerd op alle bedrijfsspecifieke aspecten. 

Praktijkvoorbeelden

In een productiebedrijf werd een productielijn omgebouwd en op een andere manier ingericht. Hiervoor werden er nieuwe leidingdelen in het netwerk geplaatst. Deze waren in de buitenlucht opgeslagen, waardoor aan de binnenzijde corrosie was ontstaan. Deze corrosie werd niet opgemerkt tijdens het monteren.

Bij het opnieuw opstarten blies de perslucht de gecorrodeerde delen het netwerk in. De filters bij de points of use raakten verstopt. Met stilstand als gevolg.

Een ander voorbeeld laat zien dat het verbruik van perslucht ook gebaat is bij kennis. Na een training over perslucht steeg het persluchtrendement van machines bij een productiebedrijf van 40% naar maar liefst 80%. Met een lager verbruik kreeg men een veel hogere output van de lijn.

Altijd op de hoogte blijven?