Welke essentiële aminozuren bevat jouw vega-product?

15 november 2022 partner content

We moeten met z’n allen meer plantaardige eiwitten gaan consumeren en minder eiwitten uit vlees. Maar een plantaardig dieet werkt net even anders dan een dieet mét vlees.

Bij een plantaardig voedingspatroon is het niet vanzelfsprekend dat we alle voedingsstoffen binnenkrijgen die we nodig hebben. Zo moeten vegetariërs en veganisten bijvoorbeeld goed letten op de inname van eiwitten, en dan met name of alle essentiële aminozuren wel in de juiste mate in de voeding voorkomen. Daarom is het specificeren van de aanwezige aminozuren in een plantaardig product zo belangrijk. Hoe pakken we dat aan? Om daarachter te komen, stellen we Elise Ivarsen, R&D manager bij Eurofins Food, Feed, Water een aantal vragen. Ivarsen en haar team adviseren bij het Proteïne Expertise Centrum dagelijks bij de uitdagingen van analyses rondom de eitwittransitie. Ook analyseren ze er dagelijks honderden monsters op aminozuren.
Eerst gaan we dieper in op de betekenis van aminozuren voor ons voedsel.

Eiwitten & aminozuren

Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren. De combinatie van aminozuren bepaalt de eigenschappen van een eiwit. Voor de eiwittransitie is het van belang om bekend te zijn met de aminozuursamenstelling van uw producten. Eurofins is specialist op het gebied van aminozuuranalyses in food & feed.
In voeding kan een eiwit in totaal 22 verschillende soorten gebonden aminozuren bevatten, naast de vrije eiwitten. Elk eiwit is uniek: de opbouw en structuur van de aminozuren wisselt. Daardoor zijn er duizenden combinaties mogelijk van verschillende aminozuren. Er zijn bovendien essentiële, niet-essentiële en semi-essentiële aminozuren. De aminozuren die je lichaam zelf kan aanmaken noemen we niet-essentiële aminozuren. Die heb je immers niet nodig in voeding. De essentiële aminozuren kan je lichaam niet zelf aanmaken en moet je uit je voeding halen. Semi-essentiële aminozuren kunnen de meeste mensen zelf aanmaken, met uitzondering van mensen waarbij dit proces in het lichaam wordt verstoord. Bijvoorbeeld door een aandoening of ziekte.

Waarom is het zo belangrijk om de aminozuren te bepalen voor een plantaardig product? Plantaardige eiwitten bevatten niet altijd alle essentiële aminozuren, of in andere hoeveelheden. En het eiwit uit plantaardige eiwitten is voor ons moeilijker verteerbaar. Volgens het Voedingscentrum ligt de aanbevolen hoeveelheid eiwitten per kilo lichaamsgewicht voor vegetariërs en veganisten 20% tot 30% hoger. En er zijn niet alleen meer plantaardige eiwitten nodig, het is ook opletten geblazen welke voedingsmiddelen welke essentiële aminozuren bevatten. Zo bevat een gebalanceerd voedingspatroon met voldoende peulvruchten en granen genoeg van alle essentiële aminozuren. Kortom: om geen tekorten te krijgen is het voor de consument belangrijk om precies op het etiket te kunnen zien welke essentiële aminozuren een plantaardig product bevat.

Meer aandacht aminozuren

“Voor infant formula, petfood en dieetproducten zoals proteïne-shakes doen we al veel specifieke bepalingen van aminozuren en ook steeds meer voor insecten, novel foods en supplementen als spirulina – een zoutwateralg dat veel eiwitten bevat. Maar voor veel vega-producten nog niet. Producenten van vega-producten kijken vaak wel naar de vitaminen en mineralen, maar minder naar de aminozuursamenstelling, terwijl dat voor de consument dus wel heel belangrijk is”, begint Ivarsen. “Als we minder vlees gaan eten en meer plantaardig voedsel moeten we écht de aminozuursamenstelling van een product bepalen én inzichtelijk maken.”

Tijd voor een aminozuurbepaling dus. Maar waar moeten we op letten? “Via voeding krijgen we verschillende aminozuren binnen. We kunnen in het lab 43 soorten vrij en gebonden aminozuren en peptiden – aminozuurfragmenten – meten. Dat doen we dagelijks in grote aantallen, met een ontzettend snelle doorlooptijd. Van tevoren moeten we weten of het essentiële aminozuur tryptofaan ook geanalyseerd moet worden, net als taurine – belangrijk voor infant food. Voor deze aminozuren passen we een andere extractie toe van het monster tijdens de analyse. Voor tryptofaan is de hydrolyse en scheiding bijvoorbeeld anders en we analyseren via HPLC, omdat het aminozuur niet stabiel is tijdens de hydrolyse. Alle aminozuurbepalingen kunnen we eigenlijk voor alle productgroepen uitvoeren. Alleen voor premixes met veel mineralen passen we een andere analysemethode toe.”

Aminozuren als indicator

Het Eurofins-lab analyseert de aminozuren volgens een ‘golden state method’ die als referentiemethode is aangemerkt door EN en ISO. Het lab ontwikkelt ook regelmatig analyses voor nieuwe aminozuren waar producenten mee werken. Zelfs de aminozuren asparagine en glutamine kunnen zij kwantificeren. Ivarsen: “Dat biedt de aardappelsector belangrijke informatie. De mate waarin deze aminozuren aanwezig zijn in de aardappel, bepaalt de vorming van acrylamide bij verhittingsprocessen, zoals bij het maken van chips of french fries. Nu de EU-wetgeving rond acrylamide is aangescherpt, krijgen we daarvoor meer aanvragen binnen. Voor de kwaliteit van het eindproduct is een laag asparginegehalte in zetmeelrijke, te verhitten grondstoffen van belang om de vorming van een hoog acrylamidegehalte te voorkomen. Zo zien we maar: aminozuren hebben een bijzondere functie in onze voeding!”

Altijd op de hoogte blijven?