Tekst: Johan Dijkstra, Senior Innovation Manager bij Cosun
Ons uitgangspunt in het kader van duurzaamheid is: er ontstaat geen afval. Er komen grondstoffen binnen en alle stromen die daaruit komen moeten minimaal een nuttige toepassing hebben. Bijproducten komen automatisch vrij, dat kun je niet vermijden in je proces. Wat je wel kunt vermijden is dat het de afvalstatus krijgt, dus je zoekt naar toepassingen voor de producten, die én waarde toevoegen, én nuttig zijn voor de maatschappij.
Toen ik in 1994 begon bij Cosun, werkte ik in operations, technologie, ontwikkeling en Research & Development. Sinds 2020 werk ik op het strategische gebied van sustainable manufacturing. We zijn van oorsprong een akkerbouwcoöperatie, met ongeveer 8.600 suikerbietentelers. De drie kerngewassen van het bedrijf zijn aardappels, cichorei en suikerbieten. Hiervan maken we voeding, voedingsingrediënten, bio-based ingrediënten en veevoer. Om de CO2-uitstoot te verminderen, maken we groen gas van organische zijstromen en worden reststromen opgewaardeerd tot onder meer veevoer, huisdiervoeding en non-food toepassingen.
We streven als bedrijf naar circulaire ketens. Voor alle grondstoffen die binnenkomen en voor alle stromen die daar uitkomen streven we een nuttige toepassing na. Co-producten komen automatisch vrij, dat kun je niet vermijden in je proces. Wat je wel kunt vermijden is dat het de afvalstatus krijgt, dus je zoekt naar toepassingen voor de producten, die waarde toevoegen en nuttig zijn voor de maatschappij. Een deel van de bietenpulp verwerken we bijvoorbeeld in bietpapier. Dit project startte rond 2015, na heel veel proeven en pilots. In 2020 werd het commercieel. Om dit papier te maken zijn er minder nieuwe vezels nodig van bomen, dus het heeft een veel lagere footprint dan conventioneel papier. Ook zijn we in het kader van het verlagen van onze footprint uiteraard bezig met energietransitie. Uitzoeken binnen welk bedrijfsproces de meeste winst te behalen valt op het gebied van duurzaam produceren is belangrijk om effectief te verduurzamen en daarover transparant te zijn.
‘We streven als bedrijf naar circulaire ketens’
In de periode 2010-2021 is Cosun begonnen met het genereren van biogas uit organische stromen. We hebben een eigen biovergister aan onze suikerfabrieken gekoppeld, waarmee we groen gas maken. Dit gebruiken we deels zelf als vervanging van fossiele brandstoffen, en deels wordt dit op het openbare gasnet ingevoerd. Inmiddels produceert Cosun serieuze hoeveelheden groen gas en behoort tot de grootste groengasproducenten van Nederland.
We werken continu aan verduurzaming van productieprocessen. De kunst is om een balans te vinden tussen enerzijds geld verdienen, en anderzijds investeren in duurzaamheidsprojecten. Er is gelukkig steeds meer momentum in de maatschappij, om te investeren in duurzamere producten. Dit werkt in het voordeel van de energietransitie. De uitdagingen in de toekomst wanneer het specifiek gaat om duurzaamheid in de voedingsmiddelenindustrie, bestaan vooral uit het vermijden van verspilling en de energietransitie. Dit gaat niet vanzelf, je hebt er kennis en kunde voor nodig. Ook regelgeving moet worden aangepast aan nieuwe mogelijkheden. Ik heb er alle vertrouwen in dat het kan gaan lukken, als iedereen – bedrijven, consument en overheid – zijn deel bijdraagt.
Cosun is lid van IFFI, het Nederlandse netwerk dat senior managers en professionals uit de voedingsindgrediëntenindustrie verbindt en inspireert.