Uit cijfers van Break Free From Plastic bleek dit jaar dat de bedrijven Coca-Cola, PepsiCo en Nestlé het grootste aandeel hadden in het plastic zwerfafval in Europa. Juist die merken hebben begin dit jaar nieuwe ambities gesteld om het recyclen van hun plastic verpakkingen te bevorderen. Zijn ze echt bereid die vervuiling aan te pakken, of hebben we vooral te maken met PR?
Pepsico
PepsiCo heeft zichzelf vrij gangbare ambities gesteld. In 2030 moeten drankverpakkingen van het bedrijf voor 50% uit gerecycled plastic bestaan. Begin dit jaar was dat nog 9% in de VS en 16% in Europa. In 2025 moet 100% van alle verpakkingen volledig recyclebaar zijn, wat begin dit jaar ongeveer 85% was. So far, so simple. De overige ambities die PspsiCo voor zichzelf stelt zijn het verminderen van de ecologische voetafdruk en het verbeteren van de recycleratio, maar de details blijven vaag.
Coca-Cola
Coca-Cola heeft soortgelijke ambities als PepsiCo; 50% van het plastic moet in 2025 gerecycled zijn, 100% moet recyclebaar zijn. Waar Coca-Cola in verschilt is dat het wél een harde doelstelling geeft voor de inzameling van al het afval: 100% in 2030.
In 2017 bestonden Europese plastic flessen van het bedrijf voor gemiddeld 25% uit gerecycled PET. Meer dan 96% van de verpakkingen was in 2017 recyclebaar. In Nederland wordt volgens het frisdrankenconcern 95% van de grootverpakkingen en 70% van de wegwerpverpakkingen daadwerkelijk ingezameld. De rest komt in het restafval terecht en wordt verbrand of belandt in het milieu als zwerfvuil.
Nestlé
Ook Nestlé wil laten zien hoe betrokken het bedrijf is met het milieu. Deze week meldde Nestlé trots dat ze ‘hun inspanningen verhogen’ in het aanpakken van plasticvervuiling. Vertaling: ze waren één van de 275 bedrijven en organisaties die op een congres in Indonesië hun handtekening zetten onder de New Plastics Economy Global Commitment. Het is een onderschrijving van het belang van een circulaire plasticketen, maar niet meer dan dat.
Nestlé liet begin dit jaar weten dat ze het doel hebben gesteld om hun verpakkingen voor 2025 100% recyclebaar te maken. In een eerdere ambitie wilde het bedrijf voor 2020 140.000 ton verpakkingsmateriaal besparen door verpakkingen te herzien. De resultaten van de laatste ambitie zijn teleurstellend te noemen. Tussen 2015 en 2017 wilde Nestlé al 100.000 ton materiaal besparen, maar begin 2018 stond de teller nog maar op krap 25.000 ton. Niet dat het bedrijf niks aan duurzaamheid doet; op onder andere waterbesparing, uitstoot en voedselverspilling zet Nestlé wel fatsoenlijke stappen. Plastic heeft tot dusver blijkbaar niet erg hoog op de agenda gestaan.
Tegenwerking
Wat opvalt is dat veel bedrijven zich willen mengen in de inzameling van hun plastic verpakkingen. Dat lijkt heel redelijk, en in veel gevallen is het dat ook. 100% recyclebaar zijn is niet genoeg als dat plastic alsnog in het milieu terecht komt. Toch zijn het dezelfde bedrijven die zich vaak fel verzetten tegen een inzamelsysteem dat zijn effectiviteit al heeft bewezen: statiegeld. Hoewel geen van de multinationals er openlijk voor zou durven uitkomen dat zij statiegeld op kleine plastic flesjes niet zien zitten, is het blijkbaar zo’n grote straf dat de regering ze nog een kans geeft het zelf op te lossen.
Ook voorstellen van het Europese Parlement om zwerfafval aan te pakken worden door de lobby bestreden. Zo lekte deze maand een brief aan het parlement uit waarin de vier grootste zwerfvuilmerken, Coca-Cola, PepsiCo, Nestlé en Danone, zich uitspraken tegen een plan om fabrikanten te verplichten flessendoppen aan de fles vast te maken. In de brief wordt het argument gebruikt dat bestaande inzamelingssystemen (zoals statiegeld) bewezen effectief zijn in het inzamelen van flessen én doppen. Precies de systemen waarvan ze uitbreiding zelf dwarsbomen dus.
De doelen die de drie bedrijven zichzelf hebben gesteld op het gebied van plastic recycling zijn een goed begin te noemen. Hoewel Nestlé, Coca-Cola en PepsiCo allemaal de noodzaak van een circulaire keten onderschrijven, wordt uit hun doelstellingen al duidelijk dat ze dit de komende vijftien jaar niet voor elkaar zullen krijgen. Er is nog aardig wat R&D nodig voordat het uberhaupt haalbaar is om PET keer op keer te recyclen, en die taak nemen bedrijven zeker op zich. Maar wanneer er vanuit de politiek over oplossingen wordt gedacht, kiezen deze multinationals toch voor eigenbelang.