In veel producten zitten tegenwoordig kunstmatige zoetstoffen. Over deze zoetstoffen zijn de meningen verdeeld. Het Voedingscentrum staat positief tegenover kunstmatige zoetstoffen. Ze baseren zich hiervoor op een onderzoek dat is gefinancierd door de voedselindustrie.
Foodwatch wijst erop dat er erg veel onderzoeken zijn die erop duiden dat kunstmatige zoetstoffen een vergelijkbaar effect op je gezondheid kunnen hebben als suiker. Zo worden kunstmatige zoetstoffen veelvuldig gelinkt aan diabetes en obesitas. Over de (gezondheids)effecten op lange termijn is nog weinig bekend. Daarom wil Foodwatch een onafhankelijk onderzoek naar kunstmatige zoetstoffen.
Kritische geluiden
Verschillende gerenommeerde onderzoekers, zoals Universiteit van Harvard en de Franse voedselveiligheidsautoriteit ANSES, zijn zeer kritisch. Ze raden de consumptie van kunstmatige zoetstoffen af. De Franse overheid ziet genoeg redenen om kunstmatige zoetstoffen hetzelfde te behandelen als suiker: een ontmoedigingsbeleid met een belasting op dranken met suiker én kunstmatige zoetstoffen.
EFSA
In Nederland geeft het Voedingscentrum voedingsadvies. Het Voedingscentrum baseert zich normaal gesproken op twee gezaghebbende bronnen: de Nederlandse Gezondheidsraad en de Europese Autoriteit voor de Voedselveiligheid (EFSA). De Gezondheidsraad heeft de gezondheidseffecten van kunstmatige zoetstoffen niet beoordeeld. EFSA wel.
EFSA heeft gekeken naar de toxicologische veiligheid van de stoffen (bijvoorbeeld of ze wel of niet kankerverwekkend zijn). Op dit gebied zijn de stoffen veilig. EFSA heeft ook naar de gezondheidseffecten gekeken vanwege ingediende gezondheidsclaims. Daarbij heeft de autoriteit gezondheidsclaims afgewezen die suggereren dat kunstmatige zoetstoffen je helpen afvallen en geen (negatief) effect hebben op je bloedsuikerspiegel.
Voedingscentrum
Het Voedingscentrum zegt over kunstmatige zoetstoffen het volgende: “Onderzoeken waarin mensen die producten met zoetstoffen gebruiken worden vergeleken met mensen die dat niet doen, laten hierover wisselende beelden zien […] Het meest overtuigende bewijs komt van onderzoeken waarin de ene groep mensen een tijdje producten met zoetstoffen krijgt en een andere groep een tijdje producten met suiker. Uit de gezamenlijke resultaten van dergelijke onderzoeken blijkt dat mensen afvallen in de groep die producten met zoetstoffen nam in vergelijking met de groep die producten met suiker kreeg.”
Bij navraag van foodwatch bij het Voedingscentrum geeft zij aan dat dit standpunt gebaseerd is op een onderzoek dat is gefinancierd en uitgevoerd door ILSI Europe. Deze onderzoeksgroep is opgericht en betaald vanuit de voedingsindustrie. De raad van bestuur van ILSI Europe bestaat onder meer uit vertegenwoordigers van voedselgiganten Pepsico, Danone, Unilever en Nestlé.
De Wereldgezondheidsorganisatie heeft al eerder gewaarschuwd voor de structurele manipulatie van ILSI. Zo bagatalliseerde de onderzoeksgroep jarenlang de gevaren van tabak. Ook het onderzoek waarop het Voedingscentrum zich baseert lag al eerder onder vuur. Bovendien waarschuwen wetenschappers al langer voor manipulatie van de voedingsindustrie in de discussie over zoetstoffen. De resultaten van de onderzoeken blijken sterk afhankelijk van de financieringsbron van het onderzoek.
Actie
Het standpunt van het Voedingscentrum is een van de redenen dat steeds meer fabrikanten verwerken kunstmatige zoetstoffen in hun producten. Dit wordt gestimuleerd door de overheid, die (terecht) suikerreductie bepleit, maar nalaat de industrie te sturen naar minder zoete producten. Foodwatch wil duidelijkheid en eist daarom een onafhankelijk onderzoek. Hiervoor is de voedselwaakhond een actie gestart.
Lees ook:
- Foodwatch wil een time-out voor kunstmatige zoetstoffen (17 mei 2017)
- EFSA wil grenswaarde voor toegevoegde suiker (27 maart 2017)