Gezond leven is in. We gaan naar de sportstudio, eten superfoods, doen powernaps en onze badkamers zijn kleine wellnesscentra. Maar hoe nieuw is deze trend? De tentoonstelling ‘Gelukkig Gezond! Histories of Healthy Ageing’ laat zien dat een gezonde levensstijl al sinds de oudheid wordt gekoppeld aan zes factoren. Deze zijn nog steeds actueel, namelijk klimaat, dieet, lichaamsbeweging, slaappatronen, detox en emotionele balans. Deze onderwerpen vormen de rode draad van de tentoonstelling die vanaf 22 juni 2017 te zien is in het Universiteitsmuseum Groningen.
Healthy Ageing in vroeger tijden
Healthy Ageing, ofwel de vraag hoe we zo gezond mogelijk oud kunnen worden, is dé uitdaging van deze tijd. Immers, nooit eerder hadden we te maken met zo'n grote vergrijzing. Maar Healthy Ageing is van alle tijden. Ook vroeger wilden mensen graag gezond, vitaal en succesvol oud worden.
Sterker nog, de elementen die we nu als essentieel beschouwen voor Healthy Ageing waren ook al prominente factoren in de geneeskunde vóór 1800. Pas vanaf de negentiende eeuw, met de komst van het ziekenhuis, laboratoria en röntgenapparatuur ging de nadruk in de geneeskunde meer op ziekte en genezing liggen, dan op het formuleren van leefregels voor een goede gezondheid.
Preventie
De laatste jaren lijkt dit weer om te draaien. Met het zicht op de grote groep ouderen en het gegeven dat ouderdom komt met gebreken, ontstaat de noodzaak om in de geneeskunde oog te hebben voor een benadering die is gericht op preventie van pijn en ongemak, leefbaarheid en uiteindelijk een menswaardig sterven.
Eerste 'oudste mens'
De expositie vertelt onder meer over de Groninger Geert Adriaans Boomgaard (1788-1899; zie foto). Hij was de eerste Nederlander die internationaal als oudste mens ter wereld erkend werd. Boomgaard was vanwege zijn leeftijd een bekende Nederlander. Een foto gemaakt op zijn 107e verjaardag werd als ansichtkaart door het hele land verstuurd. Zelfs koningin Emma bezat er één.
Zes ‘non-naturalia’
De tentoonstelling ‘Gelukkig Gezond!’ laat bezoekers nadenken over vroegere ideeën over gezondheid en gezond leven. De tentoonstelling is thematisch opgebouwd, met aandacht voor de belangrijkste thema’s uit het huidige denken over Healthy Ageing, en de gezondheidsadviezen uit de periode vóór 1800.
Gezondheid werd toen vooral geïdentificeerd aan de hand van de zogenoemde zes non-naturalia, de leefstijl- en omgevingsfactoren die al door Hippocrates zijn geformuleerd en die bepalen of iemand gezond is: klimaat, dieet, gezonde toiletgang, lichaamsbeweging, slaappatronen en emotionele balans. Deze geschiedenis van deze factoren staat centraal in de tentoonstelling.
Internationaal congres Histories of Healthy Ageing
De tentoonstelling staat niet op zich, maar is onderdeel van het NWO-Vidi project ‘Vital Matters: Boerhaave's Chemico-medical Legacy and Dutch Enlightenment Culture’ van RUG-onderzoeker dr. Rina Knoeff en wordt georganiseerd samen met een internationaal congres over Histories of Healthy Ageing (21-23 juni 2017) dat plaatsvindt aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Informatie tentoonstelling
- Gelukkig Gezond in het Universiteitsmuseum Rijksuniversiteit Groningen
- 22 juni 2017 tot en met 31 januari 2018
- Geopend: dinsdag t/m zondag, 13 - 17 uur
- Toegang gratis
Lees ook:
- FrieslandCampina lanceert ‘de Basis van Voeding' (17 maart 2017)
- Gezond eten houdt ouderen fit (9 maart 2017)