Niet alleen consumenten doen paniekaankopen; ook enkele overheden zijn voedsel aan het hamsteren. Een klein aantal overheden heeft voedselexporten verboden en legt extra voorraden aan in reactie op de corona-pandemie, meldt Bloomberg. Zo houden Kazachstan en Vietnam de export van verschillende voedselproducten tijdelijk tegen en legt China grotere voorraden aan. Als meer overheden zulk hamstergedrag gaan vertonen, kan dat een wereldwijde voedselcrisis veroorzaken, zeggen experts.

Kazachstan is ’s werelds grootste exporteur van tarwebloem. Het land heeft de export daarvan nu volledig verboden, evenals die van wortels, aardappelen, uien en suiker, zo meldt Bloomberg. Ook de beslissing van Vietnam om tijdelijk geen nieuwe exportlicenties te verlenen voor rijst heeft een grote impact. Het land is de derde rijstproducent ter wereld en voorziet onder meer de Filipijnen voor een groot deel in diens behoefte. Ook China, goed voor 35% van de wereldwijde rijstproductie, houdt meer rijst van de internationale markt weg. Hoewel het land al genoeg voorraden heeft voor een jaar, heeft de Chinese overheid aangegeven een groter deel van de nationale productie op te kopen dan ooit tevoren.

Vooralsnog is er ruim voldoende voedsel voorhanden op de internationale markt en worden er goede oogsten verwacht. Toch kunnen internationale voedselketens verstoord worden door protectionistische beslissingen. Bij sommige voedselproducten zijn slechts een handvol landen verantwoordelijk voor het gros van de wereldwijde export. Reuters constateerde eerder deze maand al dat de tarweprijzen in exportland Thailand waren gestegen tot het hoogste niveau sinds 2013, toen de voedselprijzen nog hoog lagen door de mislukte Russische graanoogst van 2011.

Hamsterende importeurs

Niet alleen exporteurs zijn maatregelen aan het nemen; ook enkele voedselimporterende landen proberen meer voedsel in te kopen. Zo schrijven landen als Turkije en Algerije extra tenders uit voor tarwe en heft Marokko voorlopig geen importbelasting op tarwe. Hoewel er nog geen indicatie is dat veel andere landen tot dit soort maatregelen overgaan, is er maar weinig nodig om een golf van voedselnationalisme te veroorzaken, zo waarschuwen enkele experts. “Je hebt alleen maar hamstergedrag van grote importeurs nodig, zoals verwerkers of grote landen, om een crisis te veroorzaken,” vertelde Abdolreza Abbassian van de FAO (Wereldvoedselorganisatie van de VN) aan Reuters. “Als grote inkopers denken dat ze geen graan of rijst kunnen krijgen in mei of juni, kan dat leiden tot een wereldwijde voedselcrisis.”

Zoals we in de supermarkten kunnen zien, is hamstergedrag aanstekelijk. Dat kan ook op mondiale schaal zo werken, legt Tim Benton van de Londense denktank Chatham House aan Bloomberg uit. “Als je op de internationale markt de volgende oogst probeert te hamsteren, gaan prijzen omhoog, en wanneer prijzen omhoog gaan, raken beleidsmakers verder in paniek.”

Altijd op de hoogte blijven?