Lessen trekken uit de fipronilaffaire

29 november 2017

Een beter voedselvertrouwen en een betere voedselveiligheid zijn op een nieuwe manier te organiseren. Dat was de conclusie van het snelcongres naar aanleiding van de fipronilaffaire dat Foodlog gisteren organiseerde in stadion Galgenwaard in Utrecht.

Door Bianca van der Ha - Foodlog

In de algemene inleiding stelde de Leuvense hoogleraar toxicologie Jan Tytgat dat onduidelijkheid over de toepassing van normen die de overheid stelt, voor veel verwarring en daaruit resulterend voedselwantrouwen heeft gezorgd. Hij oogste bijval van ex-Ahold-Delhaize voedselveiligheidsbaas Simone HertzbergerMerel Langelaar, voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, wees op de complexiteit waaruit de fipronilcrisis kon ontstaan: boeren geloofden in de blauwe ogen van mensen die te mooie dingen beloofden bij de bestrijding van bloedluis, de parasiet die fipronil moest bestrijden; dierenartsen konden zich onvoldoende bemoeien met wat er mogelijk aan mis kon zijn. De bestrijding van een ectoparasiet kon zomaar plaatsvinden in de voedselketen. Gek genoeg stelde niemand zich nadrukkelijk vragen over de mogelijke consequenties daarvan voor de voedselveiligheid. Die bleken groter dan wie zich die ook maar had kunnen voorstellen.

Hertzberger, ex-VWA directeur Rob Dortland en Foodlog-hoofdredacteur Dick Veerman modereerden drie deelsessies. Hertzberger betoogde dat risicocommunicatie vooral een zaak van eerlijkheid is. "Als je producten uit de winkel haalt, die daar volgens de wet niet mogen liggen omdat een norm overschreden is, dan moet je niet zeggen dat je dat doet omdat ze een gevaar zijn voor de volksgezondheid." Dortland bracht ordening in de mogelijke oplossingen voor het bloedluis-probleem in kippenstallen en presenteerde vanuit zijn deelsessie een eerste systematische manier om voor verschillende situaties passende preventie- en bestrijdingstactieken te ontwikkelen. Die variëren van vernuftigheden bij de stalbouw en het weren van de insleep van parasieten tot chemische, mechanische en biologische vormen van bestrijding of combinaties daarvan.

Veerman bracht de resultaten van een deelsessie over risicomanagement. Omdat een big data revolutie plaatsvindt in de commerciële sector, ontstaat een hoge mate van transparantie over voedselveiligheid en -integriteit in private handen. Met een aan private partijen opgelegde plicht om zaken die in het publieke belang van voedselveiligheid en -integriteit zijn te signaleren aan de overheid en handhaving zou de Voedselautoriteit NVWA zijn handhavingsfunctie up-to-date en effectief kunnen uitvoeren. Private partijen die achteraf nalatig blijken, plaatsen zichzelf ethisch en - bij de juiste te ontwikkelen regelgeving - bestuurlijk buitenspel. Zo'n aanpak zorgt voor ethische integriteit en professionaliteit bij de borging van voedselveiligheid.

https://twitter.com/Francesca_Nhuis/status/935173698239258624

Mogelijk, zei Veerman, legde het congres de basis voor een 'publiek bestuurlijke oplossing' van het groeiende voedselwantrouwen dat ontstaat door affaires als de paardenvleesfraude, de fiproniaffaire en de vele die nog zullen volgen. Marc Jansen, directeur van de koepel van supermarkten CBL, merkte op dat de vorige Taskforce Voedselvertrouwen duidelijk niet heeft gewerkt. Hij toonde belangstelling voor de geschetste aanpak. Wethouder Aart de Kruyff van de gemeente Barneveld bleek scherpe kritiek te hebben op het functioneren van de overheid en NVWA bij het managen van fipronilcrisis. Zijn gemeente - met een forse concentratie pluimveehouders - nam daarom zelf het initiatief om de facto centrale overheidsrollen en taken op zich te nemen. Hij gaf aan dringend behoefte te hebben aan een beter functionerende overheid.

Het congres leverde op: een actie-agenda voor de ontwikkeling van bloedluisbestrijding en -preventie voor verschillende situaties, de voorwaarden voor goede risicocommunicatie en een privaat-publiek bestuurlijk model dat komaf kan maken met rommelig gedefinieerd en pover uitgevoerd risicomanagement ten aanzien van voedselveiligheid in de samenleving.

Foodlog neemt verdere actie met de sponsoren en komt komende week met een uitgebreider verslag van de resultaten van het congres.

Altijd op de hoogte blijven?