Nieuw statiegeldrapport, zelfde oud zeer

5 september 2017

Onderzoeksbureau CE Delft kwam maandag 4 september met de onderzoeksresultaten naar buiten over de invoering van statiegeld op kleine flesjes en blikjes. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van demissionair staatssecretaris van I&M, Sharon Dijksma. Onderzoeksvraag: moet er statiegeld komen of toch niet?

Door Cécile Janssen - Foodlog

De inkt van het rapport is nog niet droog, of supermarktkoepel CBL wijst het onderzoek in niet mis te verstane bewoordingen af. Dat is niet zo verwonderlijk, want het CBL pleit al jaren voor afschaffing van alle statiegeldsystemen. Die kosten de supermarkten namelijk veel geld, terwijl het inzamel- en recyclegedrag van Nederlandse consumenten afdoende zou zijn. De supers willen de consument dus laten doe-het-zelven en vinden dat die aanpak in ons land al prima werkt.

70 à 90 procent minder zwerfafval

CE Delft constateerde in het onderzoek niettemin dat, afhankelijk van de wijze van inzamelen en de hoogte van het statiegeld (€0,10 of €0,25), 70 à 90 procent minder blikjes en flesjes in het zwerfafval terecht zouden komen. Dat betekent dat gemeenten minder geld kwijt zullen zijn aan opruimen van zwerfafval en legen van vuilnisbakken. Naar schatting kan de besparing die dat oplevert, oplopen tot maximaal €80 miljoen. Daar staat tegenover dat de kosten van het nieuwe systeem aan de kant van de supermarkten tussen de €10 en 110 miljoen gaat kosten; hoeveel precies is afhankelijk van de hoeveelheid extra statiegeldmachines die geplaatst wordt. Hoe meer, hoe korter de rij voor de inleveraars van statiegeld blikjes en flesjes.

De supermarkten vinden dat zij niet als enigen opgezadeld mogen worden met de kosten

In Trouw zegt onderzoeker Geert Bergsma dat momenteel jaarlijks ongeveer 1 miljard statiegeldflessen apart worden ingeleverd. De nieuwe statiegeldregeling zou nog eens 2,7 miljard extra kleine flesjes en blikjes opleveren. "De vraag is dan”, zegt Bergsma, “is het erg als er op zaterdagmiddag soms even wat wachtenden komen te staan bij een inleverapparaat?” De supermarkten vinden dat niet de meest belangrijke vraag. Zij vinden dat zij niet als enigen opgezadeld mogen worden met de kosten.

Het CBL maakt daarnaast bezwaar tegen CE Delft als opdrachtnemer. "CE Delft is een commercieel bureau", zegt CBL, en geen onafhankelijk instituut. Bovendien is CE Delft uitgegaan van verkeerde aannames, onderschat het de kosten en heeft het bureau gebruik gemaakt van gegevens van belanghebbende derden zoals statiegeldmachineleverancier Tomra en Global Data. Die gegevens zijn niet publiekelijk toegankelijk. "Het onderzoek is daarmee niet transparant en niet te verifiëren", aldus het CBL. Frappant in dit verband is de ophef rondom een eerder statiegeldonderzoek, door de WUR, waar sprake was van "onvoldoende zorgvuldige wetenschapsbeoefening". Dit werd aangekaart door belanghebbende Tomra.

Ook de FNLI (Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie), Nederland Schoon, de bierbrouwers en de frisdrankenindustrie "nemen afstand van het rapport", schrijft Distrifood.

Voor de Partij voor de Dieren zijn het nieuwe rapport en de opstelling van het CBL aanleiding voor een aantal Kamervragen.

Altijd op de hoogte blijven?