Zijn kunstmatige zoetstoffen wel zo gezond, of kleven er gezondheidsrisico’s aan? Die vraag houdt onderzoekers, producenten en (vooral) consumenten al bezig sinds de eerste suikervrije cola’s in de winkel liggen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wil tot een algemeen advies komen over kunstmatige zoetstoffen, maar het onderzoek dat de organisatie van de nodige kennis moest voorzien komt tot een weinig bevredigende conclusie: er is meer onderzoek nodig.

Geen idee, lijken de onderzoekers te antwoorden op de vraag wat de gezondheidseffecten zijn van zoetstoffen als aspartaam en sacharine. In de uitgebreide overzichtsstudie die is gepubliceerd in het gerenommeerde BMJ (British Medical Journal), legden ze honderden experimenten en studies onder het vergrootglas. De onderzoekers, en daarmee ook de WHO, komen bedrogen uit. De meeste onderzoeken bleken van te lage kwaliteit te zijn om tot een bruikbare conclusie te komen, ofwel omdat ze methodologisch niet goed in elkaar zaten, ofwel omdat de rapportage niet gedetailleerd genoeg was.

Niets bewezen

Geen van de vermeende negatieve effecten van de verschillende zoetstoffen achtten de onderzoekers als bewezen, wat natuurlijk geen verrassing is. Maar ook de positieve effecten van zoetstoffen zijn niet aangetoond. Zelfs als het gaat om de effecten van zoetstoffen op diabetes of het lichaamsgewicht spreken verschillende studies elkaar tegen of zijn de onderzoekstermijnen te kort om tot betrouwbare resultaten te kunnen komen.

‘Een betrouwbare beoordeling geven van de effecten van verschillende zoetstoffen is een uitdaging’, schrijven de onderzoekers in hun conclusie. ‘Vooralsnog onmogelijk’, lijken ze eigenlijk te willen zeggen. Want de enige adviezen die de publicatie geeft zijn suggesties voor verder onderzoek. Intussen achtten ze de positieve gezondheidseffecten van de zoetstoffen als niet bewezen. Negatieve effecten zijn evenmin bewezen, maar ook niet uit te sluiten.

Altijd op de hoogte blijven?