Foto: Unsplash
De Vereniging van de Nederlandse Groenten en Fruitverwerkers (VIGEF) maakt zich zorgen dat de Nederlandse groenten- en fruitverwerkende industrie te maken krijgt met hevige concurrentie van landen om ons heen, vanwege de stijgende energieprijzen. Daarom roept de vereniging de overheid op om te komen tot een prijsplafond of compensatie van de energiekosten voor mkb en grotere ondernemingen in de industrie.
Waar de kosten voor energie voor eigen gebruik een jaar geleden ongeveer 5% van de totale kosten bedroegen van groenten in blik of glas, is dat momenteel 25-35%. Dit houdt in dat sommige conservenfabrieken nu een energierekening hebben die tien keer zo hoog is als een jaar geleden. Om de – voornamelijk Nederlandse – verse groenten te verwerken wordt gas gebruikt in het bereidingsproces. In het oogstseizoen komen de groenten en fruit van het land en door enkel verhitting wordt hiermee de levensduur van voedsel verlengd, zonder dat er conserveringsmiddelen worden toegevoegd.
De hogere energieprijzen hebben ook gevolgen voor de prijs van glas en blik; belangrijke verpakkingsmaterialen voor conserven. Deze zijn gemiddeld gestegen met meer dan 35%. Daarnaast zijn de groentegewassen zelf ook in prijs gestegen, bijvoorbeeld door de concurrentie met gewassen als graan, waarvan grote hoeveelheid in Oekraïne werden geteeld, maar ook door de hogere kunstmestprijzen.
Doorberekenen lastig
Het is niet meer mogelijk om deze kosten zelf te absorberen, schrijft VIGEF. De sector kan daarom niet anders dan deze enorme kostenstijging door te berekenen in de keten. Dit is onwenselijk omdat het ook voor de consument daardoor duurder wordt om gezond te blijven eten. In omringende landen worden plannen gemaakt om producten te compenseren en de kosten van energie te dempen. Dit zorgt voor een ongelijkspeelveld en brengt de toekomstbestendigheid van de groenten- en fruitverwerkende industrie en haar toeleverende bedrijven waaronder de telers in gevaar.
Verduurzamingsambities blijven bestaan
Onder de meerjarenafspraak energie-efficiëncy (MJA) heeft de sector in de periode 2005-2020 al 23,7% energie bespaard door procesverbeteringen. De energiebesparing tijdens de eerdere MJA-afspraken begin jaren negentig zijn hierbij niet meegenomen. Er zijn ambities om verder te verduurzamen, maar om versneld te kunnen verduurzamen moeten bedrijven, net zo goed als consumenten, koopkracht en perspectief hebben.