Wageningse Ontology of Measurements komt als beste uit de bus

Van apps met personalized recepten tot systemen om de houdbaarheid van verse groente en fruit te voorspellen: ze werken alleen als computers raad weten met de achterliggende data. Onafhankelijk Duits onderzoek heeft in mei 2017 aangetoond dat de Ontology of Measurements van Wageningen Food & Biobased Research wereldwijd als beste presteert.

Een ontologie kan gezien worden als een woordenboek, maar dan voor computers. Ze geeft betekenis aan getallen en woorden en hun onderlinge relaties, en helpt daarmee softwareprogramma’s data uit verschillende bronnen te ontsluiten, te koppelen en te interpreteren. Dat maakt het mogelijk om slimme apps en softwareoplossingen te ontwikkelen, waarmee bedrijven geïnformeerde beslissingen kunnen nemen en processen intelligent te automatiseren zijn.

Ontology of Measurements

Ontologieën zijn er in soorten en maten. Eén ervan is de Ontology of Measurements (OM-ontologie), die duizenden termen bevat over grootheden en eenheden als lengte, gewicht en energiewaarde - van meter en inch tot lepel en milliliter per liter.

De externe onderzoekers concludeerden dat de OM-ontologie van Wageningen Food & Biobased Research van alle bestaande varianten de meeste toepassingsmogelijkheden biedt. Zij beoordeelden zeven OM-ontologieën aan de hand van criteria als consistentie, volledigheid en gebruiksvriendelijkheid. De uitkomsten zetten ze af tegen wat er nodig is om software-eenheden te laten omrekenen, of de resultaten van wetenschappelijke experimenten met elkaar te vergelijken. De experts publiceerden een paper over hun bevindingen.

Veel functionaliteiten

”Een ontologie is de eerste stap richting ontsluiting van data. Maar ontsluiten heeft alleen zin als de kennis die nodig is om met de data goede beslissingen te nemen gemodelleerd wordt”, zegt Jan Top, senior onderzoeker Food Informatics bij Wageningen Food & Biobased Research. “We hebben in onze ontologie veel verschillende concepten en relaties ingebouwd. Dat maakt haar geschikt voor uiteenlopende toepassingen binnen en buiten de agrifood.”

De Wageningse OM-ontologie is onderdeel van slimme software die recepten bijvoorbeeld kan aanpassen aan iemands persoonlijke wensen, of vertalen vanuit het Engels naar het Nederlands - inclusief omrekenen van ounces en andere termen uit de Engelse keuken naar grammen.

De ontologie is als open source beschikbaar en is onmisbaar bij het maken van berekeningen en doen van voorspellingen op basis van data. Deze data komt vaak uit een combinatie van bronnen. Denk bijvoorbeeld aan een thema als voedselzekerheid: welke impact hebben stijgende energieprijzen op de voedselproductie in diverse landen?

Ontologieën combineren

De Wageningse experts combineren de OM-ontologie vaak met andere ontologieën. Bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van apps die recepten aanpassen aan wat consumenten met een voedselallergie wel en niet mogen eten. Combinaties van ontologieën worden ook ingezet bij het voorspellen van kwaliteitsverloop van verse groente en fruit in de keten of om boeren in Europa een handje te helpen bij het zoeken naar informatie over mogelijke innovaties (VALERIE).

Een ander voorbeeld is onderzoek naar de ontwikkeling van de wereldwijde eiwitbehoefte en hoe deze samenhangt met de veranderende inzet van biomassa. Wageningen Food & Biobased Research heeft ook een methode met bijbehorende software ontwikkeld waarmee groepen van experts zelf efficiënt een nieuwe ontologie kunnen opzetten: ROC+.