Honing of agavesiroop waaraan suiker of andere ongedeclareerde additieven worden toegevoegd. Tomaten die uit een ander land komen dan op de verpakking staat vermeld. Of fruitsappen die zijn aangelengd met water en suiker. De authenticiteit van voedingsmiddelen staat vanwege dergelijke praktijken regelmatig ter discussie. Eurofins Food, Feed & Water Testing Netherlands helpt bedrijven om de juiste analyses en testen uit te voeren en zo voedselfraude te voorkomen.
Tekst: Linda van ’t Land | Foto’s: Eurofins
Fraude op het gebied van voedsel is zelden een kwestie van onwetendheid. Dikwijls gebeurt het opzettelijk en vaak om dezelfde reden: economisch gewin. “Soms is er met gefraudeerd voedsel echter meer dan alleen geld gemoeid”, aldus Jaap Hengstmengel, senior accountmanager bij Eurofins Food, Feed & Water Testing Netherlands voor de locatie Barendrecht. “Gemanipuleerde voeding kan gevaren voor de volksgezondheid met zich meebrengen. Denk maar aan de fipronilcrisis, de melaminecrisis of de schandalen rondom paardenvlees een aantal jaren geleden. Daarom erkent iedere voedseltechneut het belang van authenticiteit.”
SNIF-NMR technologie
Eurofins Food, Feed & Water Testing is inmiddels uitgegroeid tot een onafhankelijk voedingslaboratorium dat behoort tot de top van voedingslaboratoria wereldwijd. Het bedrijf is bovendien onderdeel van Eurofins Scientific, een van de grootste internationale laboratoriumorganisaties en wereldmarktleider op het gebied van voedingsonderzoek en gerelateerde dienstverlening. “De oorsprong van Eurofins ligt echter in de authenticiteit”, vertelt Hengstmengel. “Ruim dertig jaar geleden stond in Frankrijk de authenticiteit van wijn regelmatig ter discussie. Tijdens het fermentatieproces werd suiker aan de wijn toegevoegd om het percentage alcohol te verhogen. Wijn is sowieso een fraudegevoelig product. Soms wordt er water aan toegevoegd of er wordt een foutieve herkomst gedeclareerd. Een ‘echte Bordeaux’ blijkt dan ineens in Azië te zijn geproduceerd. Om wijnfraude te detecteren en daarvoor een betrouwbare methode te laten ontwikkelen, schreef een Frans tijdschrift destijds een prijsvraag uit. Dat is het moment dat de ouders van de huidige CEO van Eurofins in samenwerking met de universiteit van Nantes de SNIF-NMR methode hebben ontwikkeld: de Site Specific Natural Isotope Fractionation Studied by Nuclear Magnetic Resonance. Het is een van de meest gebruikte technieken geworden om adulteratie in natuurlijke producten op te sporen. Eurofins heeft sindsdien het patent op deze methode. Het betreft een isotopenanalyse, die officieel erkend is om fraude te detecteren. Overigens vind je ‘SNIF’ nog altijd terug in onze bedrijfsnaam: het is het omgekeerde van –fins.”
Saffraan en komijn
Eurofins Food, Feed & Water Testing beschikt op dit moment over tien locaties in Nederland. Ieder laboratorium van Eurofins heeft zijn eigen specialisaties. Het lab in Barendrecht heeft haar focus grotendeels op de Rotterdamse haven. “Hierdoor controleren wij in Barendrecht onder andere veel granen, zaden, noten, olie, kruiden en specerijen”, vertelt Hengstmengel. “Zuivere en onbewerkte grondstoffen zijn vaak eenvoudig te controleren, omdat het om slechts één ingrediënt gaat. We beschikken over normen en specificaties waar de resultaten binnen moeten vallen. Ook analyseren wij samengestelde producten, zoals kruidenmengsels of bijvoorbeeld kant-en-klaar maaltijden. Sommige testen vinden visueel plaats of door middel van weging: we tellen bijvoorbeeld het aantal cashewnoten in een salade of wegen de hoeveelheid sla in de verpakking. Andere analyses zijn ingewikkelder, omdat je nu eenmaal lang niet alles met het blote oog kunt waarnemen.”
De non-targeted analyse komt steeds meer in opkomst: een blinde analyse van bijvoorbeeld kruiden- en specerijenmengsels. “Doordat we niet weten wát we testen en waarop, krijg je een heel zuiver en objectief testresultaat”, aldus Hengstmengel. Een voorbeeld hiervan is de door Eurofins toegepaste ‘Next Generation Sequincing’: een geavanceerde DNA-techniek. “Bij deze techniek is het niet nodig om vooraf te weten welke ingrediënten er moeten worden gekwalificeerd.”
Hengstmengel benoemt nog een ander voorbeeld: de analyse op komijnzaad. Hierin is na zorgvuldig onderzoek weleens fijngemalen pinda aangetroffen: letterlijk levensgevaarlijk voor mensen met een pinda-allergie. Ook benoemt hij de controle van saffraan. “Een duur product, dus interessant om mee te frauderen. Wij kijken onder andere naar kleurstoffen en het oplossend vermogen. Je staat er versteld van wat fraudeurs tegenwoordig kunnen. De technieken worden steeds geavanceerder. In de media was onlangs het bericht dat er rijstkorrels van plastic zijn aangetroffen. Je blijft je verbazen.”
Borgen van kwaliteit
Op het gebied van authenticiteit biedt Eurofins dus een breed palet aan analyses aan. “Het vormt een groot deel van onze werkzaamheden en we zijn op dit gebied toonaangevend in de wereld”, aldus Hengstmengel. “De vraag komt momenteel vanuit allerlei hoeken: van kleine handelaren tot grote retailers en multinationals. Iedereen is zich bewust van het belang van authenticiteit. Problemen op dit gebied kunnen een bedrijf dan ook veel imagoschade toebrengen, met alle gevolgen van dien. We helpen onze klanten graag om dat voor te zijn en kunnen helpen bij het begeleiden van vraagstukken of het uitvoeren van doeltreffende analyses. We hebben een groot portfolio met standaard authenticiteitanalyses, maar kunnen uiteraard ook analyses op maat opstellen, bijvoorbeeld door klantspecifieke databases op te bouwen.”
Overigens blijft voorkomen beter dan genezen: “Het voorkomen van voedselfraude vraagt om een goede relatie met betrouwbare leveranciers. Zeker als het gaat om risicovolle landen. Daarin kunnen bedrijven ook zelf al een belangrijke rol spelen. Samen met onze klant borgen wij kwaliteit. Goede voeding is immers van levensbelang.”
Eurofins Food, Feed & water Testing
- Bijdorpplein 21-23 NL-2990 AM
- 2992 LB Barendrecht
- Tel: +31 (180) 643 000
- www.eurofinsfoodfeedtesting.nl