NVWA niet nalatig in fipronil-affaire

De rechtbank in Den Haag oordeelde deze week dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en Nederlandse staat in de fipronil-crisis van 2017 geen verwijtbare fouten hebben gemaakt. 

LTO Nederland, pluimveehoudersvakbond NVP en 124 pluimveehouders hadden een rechtszaak aangespannen omdat ze van mening zijn dat de NVWA onvoldoende actie had ondernomen nadat in 2016 al concrete meldingen binnenkwamen over het gebruik van het verboden stof fipronil in het middel DEGA16 door het bedrijf Chickfriend. 

Volgens de aanklagers had de NVWA de sector eerder moeten informeren en moeten optreden tegen Chickfriend, dat het insecticide fipronil verwerkte in zijn middel tegen de bloedluis bij kippen. 

Met de rechtszaak wilden de landbouworganisaties het optreden van de NVWA als onrechtmatig laten kenmerken, zodat gedupeerde pluimveehouders schadevergoedingen zouden kunnen claimen. 

Medio 2017 kwam aan het licht dat in eieren fipronil aangetroffen was. Gebruik van de stof is verboden in de dierhouderij voor humane consumptie. Het spoor leidde terug naar het bedrijf Chickfriend, dat de stof bijgemengd zou hebben in zijn 'natuurlijke bestrijdingsmiddel' DEGA16. Honderden pluimveebedrijven gingen op slot, miljoenen kippen werden geruimd, talloze eieren werden vernietigd en schoonmaken van stallen en mest bleek uiterst lastig. 

De vlam sloeg in de pan toen plaatsvervangend Inspecteur Generaal Freek van Zoeren van de NVWA in Nieuwsuur de uitspraak werd ontlokt dat consumenten voorlopig beter geen eieren konden kopen. De schade wordt geschat op €75 à €100 miljoen. Tegen Chickfriend loopt een strafrechtszaak. De commissie-Sorgdrager onderzocht de affaire en rapporteerde een jaar geleden 'snoeihard' dat boeren én inspectie te weinig oog hebben voor de voedselveiligheid.

De rechter oordeelde vandaag dat "er geen sprake is van falend toezicht of van een waarschuwingsplicht door de NVWA," schrijft Boerderij. "De rechtbank begrijpt dat de NVWA op basis van de beschikbare kennis op dat moment heeft gekozen om een strafrechtelijk onderzoek naar het bedrijf te doen, in plaats van dat er een sneller bestuursrechtelijk proces ingezet zou worden. De rechter benadrukte dat het er bij de uitspraak niet om gaat of er achteraf andere keuzes gemaakt hadden moeten worden die minder schade veroorzaakt zouden hebben, maar of er op het moment zelf juridisch goed gehandeld is."

Volgens de rechtbank is en blijft de pluimveehouder zelf verantwoordelijk voor zijn bedrijf. De NVWA is dus niet te verwijten dat er niet gewaarschuwd is voor mogelijk gebruik van fipronil. De uitspraken van Van Zoeren waren 'onhandig', maar niet onrechtmatig. 

LTO, NVP en pluimveehouders reageren vooralsnog teleurgesteld en beraden zich op eventueel hoger beroep. Onlangs oordeelde de Onderzoeksraad voor de Veiligheid onder leiding van de kersverse voorzitter Jeroen Dijsselbloem dat Nederland qua voedselveiligheid slecht is voorbereid om opkomende risico's te onderkennen en beheersen. De fipronilcrisis is daar een voorbeeld van.

Bron: Foodlog